Koronacja Bolesława Chrobrego w 1025 roku
Wiosną 1025 roku miało miejsce znamienne wydarzenie – książę Bolesław Chrobry dopełnił aktu koronacji królewskiej, stając się w ten sposób pierwszym namaszczonym na króla władcą Polski. Ale już na Zjeździe Gnieźnieńskim w roku 1000 cesarz Otto III* nałożył mu na skronie swój własny diadem cesarki, co interpre-towane było jako właściwy moment koronacji.
Po śmierci ojca, Mieszka I*, niemal za jednym zamachem zawładnął całością państwa piastowskiego. Przegonił macochę Odę* i przyrodnie rodzeństwo z Polski, przywracając tym samym jedność państwa polskiego. Niemal natychmiast po śmierci Mieszka I w 992 roku, w Niemczech uznano Chrobrego za króla całej Polski.
Mieszko I podzielił państwo między swoich synów, a Gniezno zapisał żonie Odzie, co miało zapewnić jej i ich nieletnim synom opiekę papieża. Utrzymanie jedności państwa, biorąc pod uwagę testament ojca o podzielności państwa, nie było dla Bolesława zadaniem łatwym. Nie sprzyjało centralizacji władzy również to, że państwo Mieszka I składało się z części luźno ze sobą powiązanych, dążących również do samodzielności. Centralizacja władzy połączona była ścisłe z utrzymaniem spokoju wewnętrznego. Poparli przy tym Chrobrego jego współpra-cownicy jak i książęta regionalnych ośrodków. Upatrywali bowiem w utrzymaniu jedności państwa i centralizacji władzy książęcej gwarancję własnych korzyści klasowych i gospodarczych. Jednak dążność do jedności państwa miała również podłoże militarne i wynikała z zewnętrznego zagrożenia. Jeszcze za życia Mieszka I książę kijowski, Włodzimierz Świętosławowicz, zaczął rozszerzać granice państwa ruskiego aż do Przemyśla. Drużyny kijowskie stały na granicy państwa polskiego już wiosna 922 roku i czekały na okazję wtargnięcia na terytorium Polski. Mieszko I rozbudował sieć polańskich grodów między Notecią i Pojezierzem Pomorskim, zachodnią granicę stanowił gród Cedynia. Jednak za czasów Mieszka I powiązania z Pomorzem były raczej luźne, to Bolesław Chrobry znacznie umocnił na tych obszarach władzę polską.
Od ziem gnieźnieńskich oddzielały zagospodarowane tereny w okolicach Kolobrzegu i Bialogardu nieprzebyte puszcze i pustkowia, co nie sprzyjało planowi Bolesława rozbudować Pomorze nadodrzańskie. Samo utrzymanie sprawnej komunikacji między centrum państwa polskiego, a grodem gdańskim (datowanym na X wiek), a także Kołobrzegiem wymagało niezwykłych wysiłków; trzeba było w tym celu wyporządzić brody, wybudować groble i dbać nieprzerwanie o te infrastrukturę. Niezwykle ważnym było zbudować i utrzymać siec komunikacyjna, dzięki której możliwe było utrzymanie stałej łączności między grodami, a dworem książęcym, przemieszczaniu rezerw tak żywnościowych jak zbrojeniowych. Drogi wodne, stojące Bolesławowi Chrobremu do dyspozycji były wprawdzie z punktu widzenia ekonomicznego i technicznego najkorzystniejsze, jednak nie na wszystkich odcinkach mogły spełniać dane zadania. Chrobry, chcąc umocnić pozycje Polski na środkowym i wschodnim Pomorzu, musiał współpracować z cesarzem Ottonem III co uwidoczniło się w wyprawie Polski przeciwko Wieletom i Obodrzytom, gdzie posiłki polskie osobiście poprowadził Bolesław Chrobry.
Zjazd gnieźnieński postawił Polskę wśród pierwszych potęg europejskich. Kronikarz Gall Anonim opisując w swojej kronice wystawne przyjęcie zorganizowane prze Bolesława Chrobrego na cześć Ottona III, tak pisał:
Na koronę mojego cesarstwa! to co widzę większe jest niż wieść głosiła. Nie godzi się tak wielkiego męża, księciem nazywać lub hrabią, lecz chlubnie wynieść go na tron królewski i uwieńczyć koroną (Mieczysław Tomala: Polska i Niemcy: tysiąc lat sąsiedztwa, str.56).
Kronikarz Thietmar zanotował: Bolesław przyjął go (Ottona III) tak zaszczytnie i okazale, jak wypadło przyjąć króla, cesarza rzymskiego i dostojnego gościa. Wyjechał na jego spotkanie do siedzib Dziadoszan. Gdy Otto ujrzał z daleka upragniony gród (Gniezno) zbliżył się doń boso z modlitwą na ustach (Mieczysław Tomala: Polska i Niemcy: tysiąc lat sąsiedztwa, str.56).
Symbolicznym zamknięciem procesu powstawania Polski, a jednocześnie włączenia państwa polskiego w krąg cywilizacji europejskiej była koronacja Bolesława Chrobrego na króla Polski; przekreślała ona kategorycznie testament Mieszka I rozumiany w kategoriach słowiańskiego prawa odrębności plemiennych.
Koronacja była symbolicznym testamentem Chrobrego nakazującym utrzymanie jedności państwa polskiego. Dzięki koronacji Polska, przyjmując jeden wzór królestwa uświęconego sakrą *, została niepodzielnym królestwem.
Barbara H. Seemann – Trojnar
* Bolesław Chrobry (967-1025) – pierwszy król Polski od 1925 roku
* Otton III (980-1002) – król Niemiec i cesarz rzymski
* Mieszko I (922-992) – książę Polski z dynastii Piastów
* Oda (955-1023) – córka margrabiego Marchii Północnej; żona księcia polskiego Mieszka I
* Obodrzyci to grupa plemion słowiańskich, należących do Słowian Połabia; zamieszkiwali tereny dzisiejszej Meklemburgii-Pomorza Przedniego i Szlezwiku-Holsztynu, ziem należących dzisiaj do Republiki Federalnej Niemiec
* Wieleci – grupa plemienna Słowian Połabskich zamieszkujących tereny między dolną Odrą i Łabą; wywodzili się z Pomorza Przedniego
* Sakra (łac. święty) – w kościele chrześcijańskim oznacza święcenia duchowne. W przeszłości sakrę nadawa-no nowo wybranym królom
Bibliografia: Mieczysław Tomala: Polska – Niemcy tysiąc lat sąsiedztwa Red.: Tadeusz Manteuffel: Konfrontacje historyczne – Polska pierwszych Piastów Red.: doc. dr. Tadeusz Łepkowski: Mały słownik historii Polski