Czas
Czas zapobiega, aby wszystko nie wydarzyło się na raz
John A. Wheelers
Chyba najważniejszym z elementów określający miejsce i stosunek człowieka do otaczającej go rzeczywistości jest czas. Jego pojęcie stało się źródłem rozważań filozo-ficznych, a sposób mierzenia jego upływu zaprzątał umysły wybitnych matematyków, fizyków i mechaników z wytrwałością i uporem dążących do skonstruowania mechanizmu pomiaru czasu. Efektem tych poszukiwań jest właśnie zegar. W starożytności jedyną podstawą mierzenia czasu był obrót ziemi, wschód i zachód słońca wyznaczał podział na dzień i noc.
Pierwsze wiadomości dotyczące mierzenia czasu pochodzą z Babilonu oraz z Azji z około 4000 lat p.n.e. Najstarsze wiadomości pisane na ten temat datowane są na trzecie tysiąclecie p.n.e. Zauważono, że różne przedmioty rzucają o różnych porach dnia cień różnej długości co doprowadziło do wynalezienia gnomonu; był to pionowy pręt wbity w ziemię, który po wielu wiekach udoskonaleń przekształcił się w pierwszy zegar słoneczny. Korzystanie z zegarów słonecznych wiązało się ze znajomością astronomii i geografii, nie dawało jednak gwarancji precyzyjnego określenia godzin. Do pomiaru krótkich odcinków czasu służyły zegary wodne i zegary ogniowe tzn. świece z zaznaczoną przedziałką. Największą popularność zdobyły klepsydry piaskowe, które pojawiły się w XIII w., łatwe do wykonania, przenoszenia no i dokładniejsze niż zegary słoneczne czy wodne. Pierwsze zegary mechaniczne pojawiły się w Anglii na szeroką skalę pod koniec w. XIII, w Polsce ok. 100 lat póżniej. Umieszczane na wysokich wieżach były widoczne nawet poza murami miasta. Początkowo umieszczane tylko na wieżach kościelnych, pojawiły się później się na pocztach, które były równocześnie stacjami dyliżansów, kursujących według rozkładów jazdy. Na dworcach kolejowych pojawiły się w XIX w.
W XVIII w. zegarki stają się coraz bardziej skomplikowane, jednak w dalszym ciągu są nieporęczne i duże. Coraz bardziej udoskonalane pojawiają się dobre i tanie zegarki elektroniczne, ale i arcydzieła zegarmistrzostwa, których ceny porównywalne są z cenami luksusowych samochodów. I chociaż wszystkie zegary odmierzają te same godziny, minuty i sekundy każdy z nas inaczej odbiera upływ czasu, inaczej na czas reaguje i zupełnie rόżne zdarzenia skłaniają każdego z nas do refleksji nad upływającym czasem i przemijaniem.
Czy wiesz, że
… w całej Europie, przyjęto podział doby na 24 godziny, poczynając od zmroku po zachodzie słońca, a w XV w. zaczęto liczyć czas półzegara, tzn. dzieląc dobę po 12 godzin przed i po południu; określenie kwadransów i minut pojawia się w XVII w., pojęcie sekundy w XVIII w.
… Antoni Norbert Patek – polski szlachcic, uczestnik Powstania Listopadowego; po jego upadku wyemigrował do Genewy i założył warsztat zegarmistrzowski. Firma, produkująca początkowo zegarki wyłącznie dla polskiej emigracji, od początku ceniona była za solidność ich wykonania i artystyczne opracowanie kopert. Firma Patek-Philippe & Co. należy do jednej z najbardziej znanych na świecie. Prosperuje świetnie do dnia dzisiejszego, produkując zegarki na najwyższym, światowym poziomie.
Barbara H. Seemann – Trojnar
Zdjęcia: WT
© Versus POLEN
www.zegarkiclub.pl