Kultura
Barok
Barok* to styl występujący w sztuce, literaturze, jak również w obyczajach europejskich od XVI w. do końca XVIII w. Cechami charakterystycznymi baroku były bogactwo from artystycznych, dążenie do efektywnego gro-madzenia kontrastów, zestawienie barw i elementów dekoracyjnych, obliczonych na wyobraźnię odbiorcy oraz teatralizacja wszystkich dziedzin życia. W okresie Odrodzenia w budownictwie dominował – jako główna forma rezydencji szlacheckich oraz warstw najwyższych – dwór wieżowy. Budowle szlacheckie z tego okresu to zjawiska wyjątkowe. Sytuacja zmienia się z końcem XVI w., kiedy to rośnie znaczenie magnaterii w Polsce.
Renesans w sztuce polskiej
Odrodzenie (Renesans) przypadający na schyłek XV wieku, poprzez wiek XVI i początek wieku XVII, to epoka rozkwitu Rzeczpospolitej. Ustrój państwowy znamionowało wzmocnienie władzy króla. To król dysponował skarbem państwa, w znacznej części decydował o finansach i ich zasilaniu, skupiał w swoich rękach zarząd kraju, formował podporządkowane sobie zaciągi zbrojne. Wszechstronnie rozwijała się nauka, kultura, literatura i sztuka. Wydatnie podniósł się poziom kultury i wykształcenia całego społeczeństwa. Szlachta i mieszczaństwo garnęło się do wiedzy, dzieci arystokratów i bogatych rodzin zaczęto wysyłać na nauki na uniwersytety do obcych krajów, szczególnie do Włoch. Nastąpił rozkwit naukowy Akademii Krakowskiej*. W myśl Mikołaja Reja* Polacy nie gęsi i swój język mają powstawało coraz więcej dzieł literackich w języku polskim. Obok Reja tworzył Jan Kochanowski*, jeden najwybitniejszych twórców literatury polskiej renesansu.
Gotyk w sztuce polskiej
W gotyku dokonały się głębokie i wszelorakie przemiany w sferze ideowej, mające decydujące znaczenie dla kształtu sztuki, stawiające przed nią nowe zadania, a równoczesnie formujące mentalność twórców i odbiorców (Janusz Kębłowski: Dzieje sztuki polskiej, str. 41)
Na ziemie polskie gotyk przywieźli cysterci*, którzy wczesnogotyckie elementy zastosowali już w 1210 r., przy budowie kościołów zakonnych w Jędrzejowie i Koprzywnicy. W 1214 r. przy budowie kościoła Cystersek w Trzebnicy wykorzystali również elementy wczesnogotyckie do budowy tzw. sklepienia żebrowego w krypcie wschodniej. Jednak na ziemiach polskich gotyk silniej zaczyna się formować i rozwijać stosunkowo późno, bo pod koniec XIII w., dzięki wpływom zakonów Dominikanów i Franciszkanów.
Historia literatury polskiej – Średniowiecze
Wyraz literatura w języku polskim ma dwojakie znaczenie – z jednej strony ma bardzo szeroki zakres, bo obejmuje cały dorobek piśmienniczy. Z drugiej jednak ma znacznie węższe znaczenie bo obejmuje tylko tzw. literaturę piękną, tzn. utwory o wartości estetycznej. Jest to tak zwana literatura piękna, której cechą i zadaniem jest wywoływanie w czytelniku wzruszeń estetycznych. Właśnie dlatego jest literatura jednym z działów sztuki. Literatura określana jest często jako sztuka słowa, bo dla pisarza czy poety środkiem artystcznego wyrazu jest słowo, a w rozumieniu szerszym – język. Język spełnia też zadanie zasadnicze, tzn. na co dzień jest środkiem porozumiewania się między ludźmi, wyrażania co czują i myślą.
Historia sztuki polskiej – sztuka pradziejowa
Dowody egzystencji człowieka na ziemiach, które z czasem weszły w skład państwa polskiego, sięgają 250000 lat p.n.e. Przez tereny te przemieszczały się wielokrotnie różne grupy gatunku praczłowieka, przez to egzystencja tych ludów nie miała charakteru ciągłej ewolucji. Zachowały się jednak ślady ich egzystencji. Ślady działalności człowieka neandertalskiego*, znalezione przede wszystkim na południu Polski i zgodnie z łowiecko-zbierackim trybem życia tych grup, w jaskiniach i pozostałościach szałasów, pochodzą sprzed 35000 lat p.n.e.
Krzyże pokutne na Ziemi Rybnickiej
Krzyże pokutne nie są pełnowartościowymi dziełami sztuki; nierozłącznie związane z polskim krajobrazem są zapowiedzią późniejszej rzeźby przydrożnej, zabytki pradawnego zwyczaju stanowiły formę pojednania pomiędzy rodziną zabitego, a zabójcy. Kara postawienia krzyża pokutnego nie była karą sądową; stanowiła raczej tzw. karę prywatną, swego rodzaju umowę – pojednanie, które zabójca spełniał wobec rodziny ofiary. Rodzina zabitego godziła się w zamian za karę sądową dla zabójcy na zaproponowaną ugodę w skład której wchodziło zapłacenie pewnej sumy za głowę zabitego i spełnienie pokuty.
Ryszard Tomczak
Ryszard Tomczak
Artysta niepokorny, talent samorodny, zdolny i ekstra-wagancki w widzeniu świata.
Urodził się 1934 roku w Poznaniu. O sobie mówi – Tworzenie jest silniejsze ode mnie. Maluje od zawsze, a wystawia ponad czterdzieści lat. Zdobył wiele nagród i wyróżnień. Wystawiał w kraju i poza granicami. Prace jego podziwiano w Dani, Niemczech i Holandii. Lubi pokazywać swoje prace bo twierdzi, że malarz żyje, kiedy inni oglądają jego dzieła.
Marek Jerzy Nowakowski
Marek. J. Nowakowski
Urodził się w roku 1963 w Bydgoszczy, ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Poznaniu.
Swoje rzeźby z brązu odlewa sam, specjalną techniką. Jest bowiem zdania, że rzeźba nie jest tylko estetyczną wizją ale ma szerokie znaczenie w sensie kulturowym. Przeszłość pokazuje, w jak różny sposób artyści przy pomocy światła, formy i struktury interpretowali tematy. Dzisiaj sztuka ma wiele twarzy, ale ciągle jest uzupełnieniem życia i twórczości artystów.