Chambord
Marzenie wyłaniające się z porannej, słaniającej się nad łąkami, mgły.
Chambord
Chambord w języku galijskim znaczy: bród na zakręcie. Hrabiowie z Blois zbudowali w tym miejscu sfortyfikowany donżon (XII wiek), który w roku 1392 odsprzedali, łącznie z ziemiami, łąkami i lasami Chambord, książętom Orleanu. Kiedy Ludwik Orleański objął jako Ludwik XII tron Francji, ziemie te przeszły na własność korony francuskiej. Jako wojenna fortyfikacja, w czasach pokoju służył książętom i służbie jako miejsce odpoczynku i noclegu po polowaniach. Hrabia d’Angoulême przyszły zięć Ludwika XII, często zatrzymywał się u stóp starego donżonu na odpoczynek. Kiedy w 1515 roku obejmuje, jako Franciszek I., francuski tron postanawia właśnie w swoim ukochanym Chambord, miejscu wolnym i przestrzennym, zanurzonym w lasach, skąpanym w rzekach wybudować romantyczną siedzibę, miejsce spotkań bogów i królów.
Wiele projektów architektonicznych przygotowanych zostało dla młodego króla, niektóre z nich z pewnością z jego udziałem jako że zafascynowany był architekturą. By rozpocząć budowę zamku Chambord trzeba było najpierw zburzyć stary zamek i na terenie pełnym bagien i torfowisk, na skałach i palach zakopanych na głębokość 5 metrów, zbudować fundamenty nowego, wzorowanego na kwadratowej, ufortyfikowanej budowli z cylindrycznymi wieżami o tradycyjnym kształcie donżonu, centrum władzy królewskiej. W proporcjach i konstrukcji budowniczowie zamku zastosowali zasadę złotego podziału*. Przy budowie zamku pracowało 1800 robotników. Domenico da Cortone, włoski architekt zbudował drewnianą makietę przyszłego donżonu, a schody zaprojektował proste, nowoczesne.
Ale to Leonardo da Vinci jest autorem słynnych schodów w Chambord; schodów kręconych o osi kombinowanej w konstrukcjach oświeconych przez kopułę. Te nadzwyczajne schody kręcone w kształcie dwóch spirali, krzyżujące sie nawzajem wzdłuż kolumny stanowią oś donżonu. Łączą one, niespotykając się ze sobą, cztery podesty o rzucie krzyża greckiego czterech narożników każdego piętra donżonu. Każdy narożnik na każdym piętrze to jeden apartament co znaczy, że na każdym poziomie znajduje się osiem apartamentów. Wchodzi się do nich przez przejście biegnące wzdłuż muru donżonu. Nie było danym Leonardo da Vinci uczestniczyć bezpośrednio przy pracach budowlanych zamku, zmarł bowiem na cztery miesiące przed rozpoczęciem budowy. Jednak zdecydowanie wpłynął on na sposób myślenia wszystkich, tworzących w jego otoczeniu, a przede wszystkim na młodego księcia.
Czy wiesz, że
… mieszkańcem zamku w latach 1724 – 1733, po utracie tronu polskiego był Stanisław Leszczyński, teść Ludwika XV.
Barbara H. Seemann – Trojnar
Zdjęcie: KT
© Versus POLEN
*Zasada złotego podziału – wypracowana przez antycznych Greków, podstawa wszelkiej harmonii. Symetryczna perfekcja, oparta na prostym obliczeniu matematycznym pozwalającym dany odcinek prostej przeciąć w taki sposób, aby jego krótsza część miała się tak do dłuższej jak dłuższa do sumy obu części, czyli całego odcinka (tzw. złota liczba oznaczona grecką literą φ – „fi“). W oparciu o złoty podział wyznaczano plany świątyń, wysokość i szerokość portyków, otworów okiennych, drzwi a nawet obrazów i ksiąg. Dzisiaj zasadę złotego podziału stosuje się również w fotografii
Bibliografia
Wydawnictwo Valoire: Zamki nad Loarą
Alphons Schauseil: Die Loire
Doc. dr Tadeusz Łepkowski: Mały słownik historii Polski