und Deutschland – Vergangenheit und Zukunft

Historia

Artykuły henrykowskie

Zygmunt August

Zygmunt August

Po bezpotomnej śmierci ostatniego z Jagiellonów, Zygmunta II Augusta w okresie pierwszego bezkrólewia, szlachta polska zwołała w styczniu 1573 do Warszawy Sejm Konwokacyjny, który ustalił miejsce i czas (maj 1573, błonia pod Warszawą) pierwszej elekcji Króla Rzeczy-pospolitej. Podczas trwania tego sejmu szlachta podjęła jeden z najbardziej niezwykłych dokumentów (uchwałę) czasów Rzeczypospolitej – Konfederację Generalną Warszawską. Akt Konfederacji, Pax dissidentium, datowany na 28 stycznia 1573, ale przyjęty w maju podczas elekcji Henryka Walezego, stanowił rodzaj deklaracji konsty-tucyjnej z najbardziej znanym pasusem wprowadzającym nakaz tolerancji religijnej. Gwarantował bezwarunkowy i wieczny spokój między wszystkimi różniącymi się w wierze, zapewniał dysydentom* znajdującym na ziemiach Rzeczypospolitej schronienie przed prześladowaniami jakim, w myśl obowiązującej zasady cuius regio eius religio*, podlegali w większości krajów ówczesnej Europy, równouprawnienie z katolikami i opiekę państwa.

Weiterlesen

Zegar Kościoła Katedralnego na Wawelu

Czas się nie śpieszy, to my nie nadążamy   

Lew Tołstoj

Zegar wawelski

Mimo braku niektórych materiałów archiwalnych możemy ustalić, że z końcem roku 1418 powstał pierwszy mechaniczny zegar katedralny. Wykonał go za kwotę 40 grzywien zegarmistrz krakowski – Maciej. Niestety brak jest informacji opisujących wygląd zegara, jak i jego dalszych losów, a kolejna pochodząca z 1516 o poważnym remoncie zegara wykonanym przez Wojciecha Halamę mówi nam już więcej. Remont najpewniej miał miejsce w warsztacie zegarmistrza, gdyż spory koszt 12 grzywien 20 groszy obejmował również transport zegara na zamek.

Weiterlesen

Historia Zamku w Kliczkowie

Zamek Kliczków

Zamek Kliczków

Większość źródeł historycznych podaje rok 1297 jako czas powstania zamku w Kliczkowie. Zamek stanowił jedną z kilku warowni granicznych wybudowanych przez księcia Bolka I Surowego na pd.-zach. granicy Księstwa Świdnicko-Jaworskiego, mających za zadanie obronę księstwa przed najazdem czeskim. Został zbudowany na wysokiej skarpie Kwisy otoczonej mokradłami prawdopodobnie jako budowla murowano-drewniana. Po upadku niezależności Księstwa Świdnicko – Jaworskiego w latach 90-tych XIV w. zamek stracił swoje znaczenie obronne, przekształcając się w kompleks zamkowo-folwarczny zarządzany przez kolejnych lenników króla czeskiego. Pierwszym rodem na trwale związanym z kliczkowskim zamkiem była rodzina Rechenbergów władająca posiadłościami przez prawie 300 lat.

Weiterlesen

Rybnik, zielona stolica czarnego Śląska

pszenna, zbożna i uparta, Rzeczypospolitej wichrowaty szaniec, czujna warta…

Wilhelm Szewczyk, Pochwała ziemi rybnickiej

 Rynek

Rynek

U zarania swoich dziejów niewielka osada, niezamożna i nie tak ludna jak warowne w pobliżu Wodzisław czy Żory, należy do najstarszych i ważnych osiedli z kościołem i zamkiem. Rybnik sięga swoimi początkami XII wieku, kiedy był własnością książąt opolsko – raciborskich. W 1202 r. w rybnickim zamku osadziły się norbertanki sprowadzone tutaj przez Ludmiłę, żonę księcia Mieczysława, wnuka Balesława Krzywoustego. W roku 1228, kiedy klasztor przeniósł sie do Opola, w Rybniku odbył się wielki zjazd rycerzy, duchownych i dostojników książęcych, któremu przewodniczył Kazimierz, książę opolsko – raciborski. Wybór Rybnika, jako miejsca zjazdu, świadczy o niemałym znaczeniu miasta w tym czasie, a i bory dookoła Rybnika odegrały zapewne znaczną rolę: były bowiem pełne zwierzyny łownej.

Weiterlesen

Klucz do wrót

Książ
brama wjazdowa

Na grzbiecie skalnym otoczonym pięknymi przełomami rzeki Pełcznicy płynącej głęboko wciętym wąwozem, góruje imponująca bryła zamku Książ ze wspaniałym parkiem krajobrazowym w stylu angielskim i ogrodem dendrologicznym. Zamek był największą piastowską twierdzą na Śląsku, chroniony z trzech stron skalnymi urwiskami, zwany był kluczem do jego wrót. W ciągu 700-letniej historii zamek przechodził burzliwe koleje losu, zmieniał właścicieli, był rozbudowywany, przebu-dowywany, ale najnowsza historia przebudowy i budowy podziemi w okresie II wojny światowej osnuta jest mgłą. Od lat przyciąga turystów, zwolenników tajemnic i łowców sensacji.

Weiterlesen

Bitwa pod Grunawaldem (1410)

Jan Matejko - bitwa pod Grunwaldem, Muzeum Narodowe Warszawa

Bitwa pod Grunwaldem

Krzyżaków* w roku 1226 sprowadził do Polski książę Konrad Mazowiecki. Obiecywał sobie z ich strony pomoc w walce z pogańskim plemieniem Pruzzen* (Prusowie), jak również nawróceniem tego plemienia na wiarę chrześci-janską. Plemię to nastawione wojowniczo w stosunku do chrześcijańskiej Rzeczpospolitej prowadziło z nią ciągłą wojnę. Sprowadzenie do Polski Krzyżaków było decyzją brzemienną w skutkach chociaż nie ulega wątpliwości, że osiągnęli oni na polu chrystianizacji znaczne sukcesy. Zakon, który Krzyżacy zaczęli budować parę lat po przybyciu do Polski z małej enklawy na Ziemi Chełmińskiej szybko urósł do militarnej i politycznej siły. Zatwierdzenie Ziemi Chełmińskiej, którą Zakon otrzymał w dzierżawę, a która stanowiła dogodną bazę do rozpoczęcia walk z pogańskimi sąsiadami, zapewnił Zakonowi cesarz Fryderyk II i papież mocą Złotej Bulli* z Rimini. Weiterlesen

Elektorska Tama

Kurfürstendamm

Kurfürstendamm

Najsławniejszy bulwar Berlina Kurfürstendamm* (Elektorska Tama) obchodził urodziny 125-lecia istnienia. Potocznie przez Berlińczyków nazywany Ku´ Damm i właściwie zaczynająca go ulica Tauentzien zajmują pierwsze miejsce na liście berlinskich centrów handlowych. Tutaj jest najwięcej możliwości zakupów, sklepów, najwięcej klientów, przechodniów, przy Ku´ Damm stoi KaDeWe*, Europa Center* oraz Kościół Pamięci Cesarza Wilhelma*. Weiterlesen

Chambord

Marzenie wyłaniające się z porannej, słaniającej się nad łąkami, mgły.

Chambord

Chambord

Chambord w języku galijskim znaczy: bród na zakręcie. Hrabiowie z Blois zbudowali w tym miejscu sfortyfikowany donżon (XII wiek), który w roku 1392 odsprzedali, łącznie z ziemiami, łąkami i lasami Chambord, książętom Orleanu. Kiedy Ludwik Orleański objął jako Ludwik XII tron Francji, ziemie te przeszły na własność korony francuskiej. Jako wojenna fortyfikacja, w czasach pokoju służył książętom i służbie jako miejsce odpoczynku i noclegu po polowaniach. Hrabia d’Angoulême przyszły zięć Ludwika XII, często zatrzymywał się u stóp starego donżonu na odpoczynek. Kiedy w 1515 roku obejmuje, jako Franciszek I., francuski tron postanawia właśnie w swoim ukochanym Chambord, miejscu wolnym i przestrzennym, zanurzonym w lasach, skąpanym w rzekach wybudować romantyczną siedzibę, miejsce spotkań bogów i królów. Weiterlesen

Krzyże pokutne na Ziemi Rybnickiej

Krzyże pokutne nie są pełnowartościowymi dziełami sztuki; nierozłącznie związane z polskim krajobrazem są zapowiedzią późniejszej rzeźby przydrożnej, zabytki pradawnego zwyczaju stanowiły formę pojednania pomiędzy rodziną zabitego, a zabójcy. Kara postawienia krzyża pokutnego nie była karą sądową; stanowiła raczej tzw. karę prywatną, swego rodzaju umowę – pojednanie, które zabójca spełniał wobec rodziny ofiary. Rodzina zabitego godziła się w zamian za karę sądową dla zabójcy na zaproponowaną ugodę w skład której wchodziło zapłacenie pewnej sumy za głowę zabitego i spełnienie pokuty. Weiterlesen

Komisja Edukacji Narodowej

... jest to ustanowienie nowe, nie mającym przykładu, a godnym naśladowania innych krajów

Grzegorz Piramowicz

Komisja Edukacji Narodowej to jedno z największych dzieł polskiego Oświecenia.

Grzegorz Piramowicz

Grzegorz Piramowicz

Naczelny, ogólnopaństwowy urząd, pierwowzór minis-terstwa, oświecenia publicznego i wychowania utworzony mocą uchwały sejmowej z października 1773 roku. Jej utworzenie świadczyło na równi z innymi ówczesnymi reformami o tym, że rozpoczął się proces odradzania i formowania nowożytnego narodu. Reforma oświaty należy do wielkiego nurtu przemian, którym podlegało państwo polskie w dobie panowania Stanisława Augusta. Działalność i charakter prawno-publiczny Komisji Edukacji Narodowej jest wyrazem odrębnej pozycji, jaką zajmowała oświata w ówczesnym państwie polskim. Weiterlesen