Stanisław Leszczyński (1677 – 1766)
Stanisław Leszczyński
Wojewoda poznański, herbu Wieniawa, starannie wyksz-tałcony, o szerokim umyśle, mecenas sztuki, dwukrotny król Polski (1704-1709/1733-1736), książę Lotaryngii i Baru (1738-1766). Po zwycięstwie nad Rosją (bitwa pod Narwą, 1700) i Saksonią (bitwa nad Dźwiną, 1701) Szwedzi wkroczyli do Rzeczpospolitej i po klęsce wojsk polsko-saskich pod Kliszowem w 1702 opanowali ogromną część ziem polskich. Znaczna część walk toczyła się na terytorium i kosztem Rzeczpospolitej. Kiedy 1704 wojska szwedzkie zajęły Warszawę, wroga królowi Augustowi II część szlachty polskiej pod przewod-nictwem prymasa Polski (od 1687) Michała Radzie-jowskiego zawiązała konfederację warszawską, na mocy której zdetronizowała Sasa. Pod naciskiem króla szwedzkiego Karola XII królem Polski został stronnik Szwecji w wojnie północnej, Stanisław Leszczyński.
Antoni Norbert Patek (1811 – 1877)
Antoni N. Patek
Polski szlachcic, założyciel firmy zegarmistrzowskiej PATEK-PHILIPPE. Zegarki tej firmy odpowiadają najwyższemu, światowemu standartowi. Urodził się 14 czerwca 1811 r. w Piaskach k. Lublina. Jego rodzicami byli: Anna z domu Piasecka i Joachim Patek (herbu Prawdzic). Kiedy Antoni skończył 10 lat, jego rodzice przenieśli się do Warszawy. Po śmierci ojca, mając 16 lat, musiał zarabiać na utrzymanie rodziny. W marcu 1828 wstąpił do 1. Pułku Strzelców Konnych Jazdy Augustowskiej. Wziął czynny udział w Powstaniu Listopadowym (1830-1831), był też dwukrotnie ranny. Za bohaterską postawę awansował do stopnia podporucznika i został odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari. Po upadku powstania, podobnie jak wielu innych oficerów i żołnierzy Wojska Polskiego, musiał udać się na emigrację.
Adam Adamandy Kochański (1631 – 1700)
Adam Adamandy Kochański
Był jednym z najwybitniejszych uczonych XVII wieku. Urodził się 5.VIII.1631 w Dobrzyniu nad Wisłą. Po ukończeniu szkoły średniej w Toruniu w 1652 r. wstąpił do zakonu jezuitów w Wilnie, a następnie w Akademii Wileńskiej ukończył studia filozo-ficzne. W 1655 wyjechał przez Węgry i Austrię do Würzburga, gdzie współpracując z jezuitą, matematykiem Kasprem Schottem zainteresował się problemami z dziedziny mechaniki. Wkrótce też został profesorem matematyki w uniwersytecie jezuickim w Moguncji (od 1657), studiując jednocześnie teologię. Następnie wykładał matematykę i fizykę w uniwersytetach we Florencji (od 1667), Pradze (od 1670), Ołomuńcu i Wrocławiu (1677). Adam Kochański ogłosił wiele prac naukowych z dziedziny matematyki, astronomii, filozofii, fizyki i mechaniki. Pierwszą poważniejszą jego publikacją była „Statyka“ wydana 1661, w Würzburgu przez Kaspra Schotta, w dziele „Cursus Mathematicus“.
Gdy getto płonęło
Niemiec
Były to pierwsze dni września 1939. Niemcy zajęli Łódź. Mimo wojny szkoły były jeszcze otwarte. Niemcy, jak to zawsze bywa w pierwszych dniach okupacji, rekwirowali pokoje dla swoich oficerów. Mieszkanie nasze było duże i ładne. Pewnego dnia, kiedy wróciłam ze szkoły, usłyszałam dzwonek do drzwi. Otworzyłam. W drzwiach stał niemiecki oficer. Serce zaczęło mi bić ze strachu, wydawało mi się, że cała krew spłynęła mi do pięt. Byłam sama w domu, rodzice byli w pracy, niania wyszła po brata do przedszkola. Niemiec wszedł, coś powiedział, otworzył jedne i drugie drzwi, zajrzał do poczekalni, w której zwykle siedzieli pacjenci. Tym razem nie było nikogo. Usiadł i zapalił papierosa. Widać było, że będzie czekał.
Władysław Szpilman (1911 – 2000)
W. Szpilman mit
Prof. Rasinski
Berlin – to były moje najpiękniejsze lata… Władysław Szpilman o swoich studenckich latach 1931-1932.
Odwiedził stolicę Niemiec w kwietniu 2000 r. na zaproszenie Towarzystwa Niemiecko-Polskiego Berlin (Deutsch-Polnische Gesellschaft), a rozmawiał z prof. Jürgenem Rasińskim o latach swoich studiów w Wyższej Szkole Muzycznej (Berliner Musikhoch-schule) 1931-1932. Rasinski, który do roku 2001 sam nauczał gry na skrzypcach i wykładał metodykę gry skrzypcowej na tej uczelni (której nazwa została zamieniona na Hochschule der Künste – Wyższa Szkoła Sztuki) wspomina… „Nagle atmosfera w Berlinie uległa diametralnej zmianie. Można było wyczuć…“
Ernest Malinowski (1818-1899)
Ernest Malinowski
Człowiek, który przerzucił linię stalowych szyn przez niebotyczne Andy. Najwyżej położona linia kolejowa na świecie to Kolej Transandyjska w Peru. Pnie się ona na wysokość ponad 4800 m n.p.m., pokonuje wysokogórskie przełęcze, doliny i góry. Na trasie zbudowano niezliczoną ilość wysokich mostów i głębokich tuneli. Jej konstruktorem był polski szlachcic, inżynier Ernest Malinowski. Projektant oraz budowniczy najwyżej położonej kolei świata w peruwiańskich Andach, uważanej za cud XIX-wiecznej techniki. Postać niezmiernie ciekawa. Oficer Korpusu Inżynierów w Powstaniu Listopadowym (1830-1831), inżynier kolejowy i drogowy, profesor Uniwersytetu w Limie.
Feudalizm
Polska okresu plemiennego, aż do czasów pierwszych Piastów była raczej terytorium zróżnicowanym pod względem gospodarczym i kulturowym; tempo rozwoju gospodarczego danych regionów, powiazania gospo—darcze i kulturowe były bardzo zróżnicowane. Różnice wynikały również ze zdolności organizacyjnych do tworzenia ponadplemiennych organizacji religii i władzy. Podstawowymi komórkami życia społecznego w średnio-wieczu słowiańskim były rodzina i ród, który tworzyły spokrewnione rodziny. Gromadziły się one przy wspólnym ognisku pod wodzą ojca, którego władza była nie ograniczona.
Koronacja Bolesława Chrobrego w 1025 roku
Wiosną 1025 roku miało miejsce znamienne wydarzenie – książę Bolesław Chrobry dopełnił aktu koronacji królewskiej, stając się w ten sposób pierwszym namaszczonym na króla władcą Polski. Ale już na Zjeździe Gnieźnieńskim w roku 1000 cesarz Otto III* nałożył mu na skronie swój własny diadem cesarki, co interpre-towane było jako właściwy moment koronacji.
Po śmierci ojca, Mieszka I*, niemal za jednym zamachem zawładnął całością państwa piastowskiego. Przegonił macochę Odę* i przyrodnie rodzeństwo z Polski, przywracając tym samym jedność państwa polskiego. Niemal natychmiast po śmierci Mieszka I w 992 roku, w Niemczech uznano Chrobrego za króla całej Polski.
Zjazd Gnieźnieński
O politycznym znaczeniu Zjazdu Gnieźnieńskiego, którego uczestnikiem był cesarz Otton III* trudno mówić bez uwzględnienia religijno-kościelnej wagi tego wydarzenia. Mieszko I* ze zmiennym szczęściem walczył o obronę zachodniej granicy państwa, a jego ambicja było zwierzchnictwo nad plemionami słowiańskimi z dorzecza Odry. Miało to wielkie znaczenie, ponieważ marchie wschodnie jako najdalej na wschód wysunięte placówki cesarstwa podejmowały działania mające na celu opanowanie słowiańskich ziem Nadodrza i terenów należących do państwa polskiego. Czas naglił; Otto I* zabiegał o realizację szeroko zakrojonego planu rozbudowy kościoła saskiego i objęcia nim ziem słowiańskich za Łabą. Czechom zależało na utworzeniu własnego biskupstwa dla Czech. Sytuacja była o tyle niebezpieczna dla Polski, że Mieszko, nie czekając na wynik pertraktacji z Papiestwem, przyjął chrzest.
Średniowiecze
Średniowiecze* to epoka w historii Europy licząc od V do XV wieku. Epoka ta rozpoczęła się upadkiem cesarstwa zachodniorzymskiego i trwała do epoki Renesansu. Nazwa Średniowiecze przyjęła się w epoce Odrodzenia. Średnie oznacza w środku, pomiędzy. W tym przypadku – pomiędzy starożytnością, a odrodzeniem.
W państwach Europy wschodniej inaczej kształtowała się sytuacja niż w Europie zachodniej. Zachód, obejmujący monarchie sukcesyjne Cesarstwa Karolińskiego* przeżywał wtedy silne procesy dezintegracyjne, czego rezultatem było powstanie szeregu państewek o charakterze suwerennym. W tym samym czasie na wschodzie Europy małe organizmy państwowe łączyły się w większe jednostki plemienne co było początkiem kształtowania się procesu integracji. Czynnikiem, który zadecydował o tym, że Polska znalazłaię w kręgu kultury średniowiecznej był chrzest, przyjęty przez Mieszka I., i całą Polskę w 966 roku. Przyjęcie chrześcijaństwa przez Mieszka I. nie było żadnym aktem cudownego nawrócenia. Była to dokładnie przemyślana decyzja i wybór ideologii właściwej w procesie tworzenia się zjednoczonego państwa (Janusz Kębłowski: Dzieje sztuki polskiej, str. 21).