Barbara
Maria Skłodowska – Curie (1867 – 1934)
Maria Skłodowska-Curie
Urodziła się w Warszawie 7 listopada 1867 r. jako ostatnia z pięciorga dzieci. Ojcem jej był Władysław Skłodowski, a matka Bronisława Boguska, umiera w 1876 r. W 1882 Maria Skłodowska ukończyła gimnazjum w wieku 15 lat; 1890-1891 Maria Skłodowska uzyskuje dostęp do Laboratorium Muzeum Przemysłu i Rolnictwa. Kierow-nikiem Pracowni Fizycznej w Muzeum był kuzyn Marii, Józef Jerzy Boguski (1853-1933), fizykochemik. W latach 1875-1876 był Boguski asystentem Dmitrija Mendelejewa (1834-1907). Po powrocie do Polski Boguski utrzymywał przyjacielskie stosunki ze swoim nauczycielem, posyłał mu nowe prace i komunikaty o planach naukowych. To on w liście wysłanym 1898 do Mendelejewa poinformował go o odkryciu polonu i radu przez Marię Skłodowską-Curie.
Józef Skrzek
Urodził się na Śląsku w Michałkowicach, w rodzinie górniczej. Od dziecka interesował się muzyką – grał i śpiewał, wychowany w duchu sztuki, muzyki, plastyki, tańca, ale również sportu. Po dyplomie w klasie fortepianu w renomowanej szkole im. Mieczysława Karłowicza w Katowicach, studiował na Akademii Muzycznej w Katowicach. Los jednak miał wobec niego inne plany – zmarł jego ojciec, a on zamiast do Akademii powędrował na scenę. Po rocznej współpracy z zespołem Breakout (basista, wokalista oraz pianista zespołu) powrócił na Śląsk, żeby założyć swój ulubiony zespół – SBB. Zespół, który stworzył całkiem nowy nurt w muzyce polskiej, a może i światowej.
Misia z Godebskich – Sert (1872 – 1950)
Misia Godebska-Sert
Polska przyjaciółka francuskich artystów. Wyrocznia w sprawach mody i sztuki, znana i uwiebiana przez artystyczny Paryż szalonych lat początku ubiegłego stulecia. Wywarła znaczny wpływ na współczesną sztukę dzięki swemu smakowi i ogładzie. Muza Renoira, Toulouse-Lautreca, bohaterka powieści Prousta i Colette´a. Debussy i Strawiński dedykowali jej swoje utwory. Na śniadania przychodził Toscanini. Do grona serdecznych przyjaciół należał Paul Ambroise Valéry, poeta i eseista. Z Diagilewem łączyła ją serdeczna przyjaźń i wspólna troska o słynne Balety Rosyjskie. Misia wywodziła się z polskiej rodziny o głębo-kich tradycjach narodowych i artystycznych.
Stanisław Leszczyński (1677 – 1766)
Stanisław Leszczyński
Wojewoda poznański, herbu Wieniawa, starannie wyksz-tałcony, o szerokim umyśle, mecenas sztuki, dwukrotny król Polski (1704-1709/1733-1736), książę Lotaryngii i Baru (1738-1766). Po zwycięstwie nad Rosją (bitwa pod Narwą, 1700) i Saksonią (bitwa nad Dźwiną, 1701) Szwedzi wkroczyli do Rzeczpospolitej i po klęsce wojsk polsko-saskich pod Kliszowem w 1702 opanowali ogromną część ziem polskich. Znaczna część walk toczyła się na terytorium i kosztem Rzeczpospolitej. Kiedy 1704 wojska szwedzkie zajęły Warszawę, wroga królowi Augustowi II część szlachty polskiej pod przewod-nictwem prymasa Polski (od 1687) Michała Radzie-jowskiego zawiązała konfederację warszawską, na mocy której zdetronizowała Sasa. Pod naciskiem króla szwedzkiego Karola XII królem Polski został stronnik Szwecji w wojnie północnej, Stanisław Leszczyński.
Antoni Norbert Patek (1811 – 1877)
Antoni N. Patek
Polski szlachcic, założyciel firmy zegarmistrzowskiej PATEK-PHILIPPE. Zegarki tej firmy odpowiadają najwyższemu, światowemu standartowi. Urodził się 14 czerwca 1811 r. w Piaskach k. Lublina. Jego rodzicami byli: Anna z domu Piasecka i Joachim Patek (herbu Prawdzic). Kiedy Antoni skończył 10 lat, jego rodzice przenieśli się do Warszawy. Po śmierci ojca, mając 16 lat, musiał zarabiać na utrzymanie rodziny. W marcu 1828 wstąpił do 1. Pułku Strzelców Konnych Jazdy Augustowskiej. Wziął czynny udział w Powstaniu Listopadowym (1830-1831), był też dwukrotnie ranny. Za bohaterską postawę awansował do stopnia podporucznika i został odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari. Po upadku powstania, podobnie jak wielu innych oficerów i żołnierzy Wojska Polskiego, musiał udać się na emigrację.
Adam Adamandy Kochański (1631 – 1700)
Adam Adamandy Kochański
Był jednym z najwybitniejszych uczonych XVII wieku. Urodził się 5.VIII.1631 w Dobrzyniu nad Wisłą. Po ukończeniu szkoły średniej w Toruniu w 1652 r. wstąpił do zakonu jezuitów w Wilnie, a następnie w Akademii Wileńskiej ukończył studia filozo-ficzne. W 1655 wyjechał przez Węgry i Austrię do Würzburga, gdzie współpracując z jezuitą, matematykiem Kasprem Schottem zainteresował się problemami z dziedziny mechaniki. Wkrótce też został profesorem matematyki w uniwersytecie jezuickim w Moguncji (od 1657), studiując jednocześnie teologię. Następnie wykładał matematykę i fizykę w uniwersytetach we Florencji (od 1667), Pradze (od 1670), Ołomuńcu i Wrocławiu (1677). Adam Kochański ogłosił wiele prac naukowych z dziedziny matematyki, astronomii, filozofii, fizyki i mechaniki. Pierwszą poważniejszą jego publikacją była „Statyka“ wydana 1661, w Würzburgu przez Kaspra Schotta, w dziele „Cursus Mathematicus“.
Gdy getto płonęło
Niemiec
Były to pierwsze dni września 1939. Niemcy zajęli Łódź. Mimo wojny szkoły były jeszcze otwarte. Niemcy, jak to zawsze bywa w pierwszych dniach okupacji, rekwirowali pokoje dla swoich oficerów. Mieszkanie nasze było duże i ładne. Pewnego dnia, kiedy wróciłam ze szkoły, usłyszałam dzwonek do drzwi. Otworzyłam. W drzwiach stał niemiecki oficer. Serce zaczęło mi bić ze strachu, wydawało mi się, że cała krew spłynęła mi do pięt. Byłam sama w domu, rodzice byli w pracy, niania wyszła po brata do przedszkola. Niemiec wszedł, coś powiedział, otworzył jedne i drugie drzwi, zajrzał do poczekalni, w której zwykle siedzieli pacjenci. Tym razem nie było nikogo. Usiadł i zapalił papierosa. Widać było, że będzie czekał.
Władysław Szpilman (1911 – 2000)
W. Szpilman mit
Prof. Rasinski
Berlin – to były moje najpiękniejsze lata… Władysław Szpilman o swoich studenckich latach 1931-1932.
Odwiedził stolicę Niemiec w kwietniu 2000 r. na zaproszenie Towarzystwa Niemiecko-Polskiego Berlin (Deutsch-Polnische Gesellschaft), a rozmawiał z prof. Jürgenem Rasińskim o latach swoich studiów w Wyższej Szkole Muzycznej (Berliner Musikhoch-schule) 1931-1932. Rasinski, który do roku 2001 sam nauczał gry na skrzypcach i wykładał metodykę gry skrzypcowej na tej uczelni (której nazwa została zamieniona na Hochschule der Künste – Wyższa Szkoła Sztuki) wspomina… „Nagle atmosfera w Berlinie uległa diametralnej zmianie. Można było wyczuć…“
Ernest Malinowski (1818-1899)
Ernest Malinowski
Człowiek, który przerzucił linię stalowych szyn przez niebotyczne Andy. Najwyżej położona linia kolejowa na świecie to Kolej Transandyjska w Peru. Pnie się ona na wysokość ponad 4800 m n.p.m., pokonuje wysokogórskie przełęcze, doliny i góry. Na trasie zbudowano niezliczoną ilość wysokich mostów i głębokich tuneli. Jej konstruktorem był polski szlachcic, inżynier Ernest Malinowski. Projektant oraz budowniczy najwyżej położonej kolei świata w peruwiańskich Andach, uważanej za cud XIX-wiecznej techniki. Postać niezmiernie ciekawa. Oficer Korpusu Inżynierów w Powstaniu Listopadowym (1830-1831), inżynier kolejowy i drogowy, profesor Uniwersytetu w Limie.
Etapy rozwoju miasta średniowiecznego
Na terenach polskich osady miejskie tworzyły się w czasach kształtowania się feudalnego ustroju społeczno-gospodarczego. Wyodrębniamy dwa historyczne typy miast – miasto feudalne i miasto kapitalistyczne. W rozwoju miasta feudalnego rozróżnić można trzy etapy – powstanie miasta, jego rozwój i upadek. Najstarszą postacią miasta było tzw. podgrodzie, które w X i XI w. spełniało funkcje ośrodków produkcyjnych i lokalnej wymiany towarowej. Wraz z rozwojem produkcji i wymiany kształtował się targ i plac targowy, otoczony domami kupców i rzemieślników.