Adam Adamandy Kochański (1631 – 1700)
Adam Adamandy Kochański
Był jednym z najwybitniejszych uczonych XVII wieku. Urodził się 5.VIII.1631 w Dobrzyniu nad Wisłą. Po ukończeniu szkoły średniej w Toruniu w 1652 r. wstąpił do zakonu jezuitów w Wilnie, a następnie w Akademii Wileńskiej ukończył studia filozo-ficzne. W 1655 wyjechał przez Węgry i Austrię do Würzburga, gdzie współpracując z jezuitą, matematykiem Kasprem Schottem zainteresował się problemami z dziedziny mechaniki. Wkrótce też został profesorem matematyki w uniwersytecie jezuickim w Moguncji (od 1657), studiując jednocześnie teologię. Następnie wykładał matematykę i fizykę w uniwersytetach we Florencji (od 1667), Pradze (od 1670), Ołomuńcu i Wrocławiu (1677). Adam Kochański ogłosił wiele prac naukowych z dziedziny matematyki, astronomii, filozofii, fizyki i mechaniki. Pierwszą poważniejszą jego publikacją była „Statyka“ wydana 1661, w Würzburgu przez Kaspra Schotta, w dziele „Cursus Mathematicus“.
Gdy getto płonęło
Niemiec
Były to pierwsze dni września 1939. Niemcy zajęli Łódź. Mimo wojny szkoły były jeszcze otwarte. Niemcy, jak to zawsze bywa w pierwszych dniach okupacji, rekwirowali pokoje dla swoich oficerów. Mieszkanie nasze było duże i ładne. Pewnego dnia, kiedy wróciłam ze szkoły, usłyszałam dzwonek do drzwi. Otworzyłam. W drzwiach stał niemiecki oficer. Serce zaczęło mi bić ze strachu, wydawało mi się, że cała krew spłynęła mi do pięt. Byłam sama w domu, rodzice byli w pracy, niania wyszła po brata do przedszkola. Niemiec wszedł, coś powiedział, otworzył jedne i drugie drzwi, zajrzał do poczekalni, w której zwykle siedzieli pacjenci. Tym razem nie było nikogo. Usiadł i zapalił papierosa. Widać było, że będzie czekał.
Władysław Szpilman (1911 – 2000)
W. Szpilman mit
Prof. Rasinski
Berlin – to były moje najpiękniejsze lata… Władysław Szpilman o swoich studenckich latach 1931-1932.
Odwiedził stolicę Niemiec w kwietniu 2000 r. na zaproszenie Towarzystwa Niemiecko-Polskiego Berlin (Deutsch-Polnische Gesellschaft), a rozmawiał z prof. Jürgenem Rasińskim o latach swoich studiów w Wyższej Szkole Muzycznej (Berliner Musikhoch-schule) 1931-1932. Rasinski, który do roku 2001 sam nauczał gry na skrzypcach i wykładał metodykę gry skrzypcowej na tej uczelni (której nazwa została zamieniona na Hochschule der Künste – Wyższa Szkoła Sztuki) wspomina… „Nagle atmosfera w Berlinie uległa diametralnej zmianie. Można było wyczuć…“
Ernest Malinowski (1818-1899)
Ernest Malinowski
Człowiek, który przerzucił linię stalowych szyn przez niebotyczne Andy. Najwyżej położona linia kolejowa na świecie to Kolej Transandyjska w Peru. Pnie się ona na wysokość ponad 4800 m n.p.m., pokonuje wysokogórskie przełęcze, doliny i góry. Na trasie zbudowano niezliczoną ilość wysokich mostów i głębokich tuneli. Jej konstruktorem był polski szlachcic, inżynier Ernest Malinowski. Projektant oraz budowniczy najwyżej położonej kolei świata w peruwiańskich Andach, uważanej za cud XIX-wiecznej techniki. Postać niezmiernie ciekawa. Oficer Korpusu Inżynierów w Powstaniu Listopadowym (1830-1831), inżynier kolejowy i drogowy, profesor Uniwersytetu w Limie.
Średniowiecze
Średniowiecze* to epoka w historii Europy licząc od V do XV wieku. Rozpoczęła się upadkiem cesarstwa zachodniorzymskiego i trwała do epoki Renesansu. Nazwa Średniowiecze przyjęła się w epoce Odrodzenia. Średnie oznacza w środku, pomiędzy. W tym przypadku – pomiędzy starożytnością, a odrodzeniem.
W państwach Europy wschodniej inaczej kształtowała się sytuacja niż w Europie zachodniej. Zachód, obejmujący monarchie sukcesyjne Cesarstwa Karolińskiego* przeżywał wtedy silne procesy dezintegracyjne, czego rezultatem było powstanie szeregu państewek o charakterze suwerennym. W tym samym czasie na wschodzie Europy małe organizmy państwowe łączyły się w większe jednostki plemienne co było początkiem kształtowania się procesu integracji. Czynnikiem, który zadecydował o tym, że Polska znalazłaię w kręgu kultury średniowiecznej był chrzest, przyjęty przez Mieszka I., i całą Polskę w 966 roku. Przyjęcie chrześcijaństwa przez Mieszka I. nie było żadnym aktem cudownego nawrócenia. Była to dokładnie przemyślana decyzja i wybór ideologii właściwej w procesie tworzenia się zjednoczonego państwa (Janusz Kębłowski: Dzieje sztuki polskiej, str. 21).
Etapy rozwoju miasta średniowiecznego
Na terenach polskich osady miejskie tworzyły się w czasach kształtowania się feudalnego ustroju społeczno-gospodarczego. Wyodrębniamy dwa historyczne typy miast – miasto feudalne i miasto kapitalistyczne. W rozwoju miasta feudalnego rozróżnić można trzy etapy – powstanie miasta, jego rozwój i upadek. Najstarszą postacią miasta było tzw. podgrodzie, które w X i XI w. spełniało funkcje ośrodków produkcyjnych i lokalnej wymiany towarowej. Wraz z rozwojem produkcji i wymiany kształtował się targ i plac targowy, otoczony domami kupców i rzemieślników.
Miasto
Na powstanie miasta jako określonej instytucji, spełniającej odpowiednie funkcje w życiu społecznym decydujący wpływ miały formy życia jego mieszkańców. Przede wszystkim ich zatrudnienie w pozarolniczej produkcji dóbr i usług materialnych (w handlu czy transporcie) oraz usługach niematerialnych (w kulturze, finansach, organizacji władzy).
Ważnym czynnikiem był społeczny podział pracy, tzn. oddzielenie się produkcji przemysłowej i wymiany towarowej, od rolnictwa, skutkiem czego było wyodrębnienie się z ludności rolniczej grupy ludzi zajmujących się handlem czy transportem oraz wieloma innymi czynnościami o charakterze nierolniczym, wykonujących czynności miejskie, wyłącznie na potrzeby miasta. Przede wszystkim intensyfikacja gospodarki poprzez wzmożoną produkcję rzemieślniczą o charakterze towarowym, wzrost wymiany towarowej w obrębie rynku tak wewnętrznego jak zewnętrznego.
Konstytucja 3 Maja 1791
Polacy zadali cioś śmiertelny monarchii pruskiej, wprowadzając u siebie monarchię dziedziczną i uchwalając konstytucję, która jest więcej wartą, aniżeli angielska
Minister pruski Ewald Friedrich von Hertzberg
Konstytucja 3 maja formalnie zakończyła protektorat rosyjski i przywróciła niepodległość Rzeczypospolitej. Niestety, polscy magnaci ze Stanisławem Szczęsnym Potockim i Ksawerym Branickim na czele, niezadowoleni z reform Sejmu Czteroletniego i samej Konstytucji, zawiązali 14 maja 1792 r. fikcyjny spisek w małym mieście Targowica przeciw reformom. Faktycznie już 27 kwietnia 1792 r. w Petersburgu, przeciwnicy reform zawiązali konfederację pod pretekstem zagrożonej wolności i przy pomocy Katarzyny II. Wezwane przez nich na pomoc wojska rosyjskie wkroczyły na ziemie Rzeczpospolitej, rozpoczynając wojnę polsko-rosyjską.
Papieskie refleksje
Jan Paweł II
Człowiek jest wielki tym, czym jest; nie tym, co ma.
Jan Paweł II (18.V.1920)
Chociażbym chodził ciemną doliną zła się nie ulęknę, bo Ty jesteś ze mną.
Psalm 23
18 maja 1920 r. przychodzi na świat chłopczyk, który na chrzcie św. otrzymuje imiona Karol Józef.
13 sierpnia 1920 r. Armia Polska pod dow. Marszałka Józefa Piłsudzkiego zatrzymuje bolszewicki marsz na Polskę i Europę.
16 października 1978 r. wieczorem świat dowiaduje się, że wybrano Papieża Polaka, kardynala Karola Wojtyłę.
Pośród niesnasków Pan Bóg uderza
W ogromny dzwon.
Dla Słowiańskiego oto Papieża
Otwarty tron.
A trzebaż mocy byśmy ten Pański
Dźwignęli świat:
Więc oto idzie Papież Slowiański
Ludowy Brat
Juliusz Słowacki
Polska Niepodległa
Droga do niepodległości
Dla nas po Bogu, największa miłość to Polska
Stefan Kardynał Wyszyński
Lata 1890 – 1914 pod względem politycznym ciągle były latami niewoli, ale przyniosły poważne zmiany. Przyczyną zmian było masowe wytwarzanie się ruchów politycznych: robotniczego, ludowego, nacjonalistycznego. Na porządku dziennym zaczęto stawiać sprawę walki o niepodległość, odsuniętą w cień w czasach pozytywizmu. Rewolucja 1905 r. w Rosji była zwiastunem zmian społecznych, wojny, upadku caratu i wyzwolenia Polski. Podobnie dwoisty charakter miały zjawiska kultury owego czasu – jako reakcja na pozytywizm powstała Młoda Polska* (1890-1918), epoka nawiązująca do romantyzmu, wnosząca świeże wartości do literatury, malarstwa. Z początkiem XX w. zaczęły wchodzić w życie nowe wynalazki, o których wiek XIX nawet nie marzył – samolot, samochód, rozwój filmu; absolutny przewrót dokonał się w dziedzinie nauki i sztuki, literatury, obyczaju, kultury materialnej.