... jest to ustanowienie nowe, nie mającym przykładu, a godnym naśladowania innych krajów

Grzegorz Piramowicz

Komisja Edukacji Narodowej to jedno z największych dzieł polskiego Oświecenia.

Grzegorz Piramowicz

Naczelny, ogólnopaństwowy urząd, pierwowzór minis-terstwa, oświecenia publicznego i wychowania utworzony mocą uchwały sejmowej z października 1773 roku. Jej utworzenie świadczyło na równi z innymi ówczesnymi reformami o tym, że rozpoczął się proces odradzania i formowania nowożytnego narodu. Reforma oświaty należy do wielkiego nurtu przemian, którym podlegało państwo polskie w dobie panowania Stanisława Augusta. Działalność i charakter prawno-publiczny Komisji Edukacji Narodowej jest wyrazem odrębnej pozycji, jaką zajmowała oświata w ówczesnym państwie polskim. Weiterlesen →

Order Orła Białego

Order Orła Białego, najstarszy i najwyższy order polski ustanowiony został przez króla polskiego, Augusta II. Mocnego, Sasa.

W Polsce ordery pojawiają się stosunkowo późno, dopiero na początku XVIII wieku. Główną przeszkodą we wcześniejszym wprowadzeniou orderów w Polsce były właściwości ustrojowe Rzeczpospolitej szlacheckiej. Idea równości i wolności szlacheckiej wykluczała stosowanie tej formy wyróżnień, które zdaniem szlachty zagrozić mogły konsekwentnie przez nią bronionych przywilejom. Królowie nagradzali za zasługi dla państwa drogocennymi medalami, miały one jednak charakter prywatny, jako że nie towarzyszył im żaden statut. Pierwszą próbę ustanowienia orderu podjął król Władysław IV (1632-1648). Doradca królewski, podskarbi nadworny koronny, Jerzy Ossolińsk zaproponował królowi utworzenia zgromadzenia kawalerów Orderu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny. Weiterlesen →

Wojownik

Chyba niewielu, z mieszkających dzisiaj w Berlinie lub na terenie byłego NRD, Polaków lub innych narodów słowiańskich zdaje sobie sprawę, że w wielu miejscowoś-ciach, których zamieszkują, ich początki mają słowiańskie korzenie. Wielu dziwi się, że w okolicach Cottbus (słowiańskie Chociebuż) do dzisiaj mieszkają nasi pobra-tymcy, potomkowie Serbów połabskich. Śladów naszych bardzo bliskich krewnych ze wspólnoty słowiańskiej, po których dzisiaj tak niewiele zostało, można się doszukiwać w ziemi i nielicznych źródłach pisanych. Niewątpliwie w DNA tych Niemców, którzy już dzisiaj nie zdają sobie sprawy, że być może ich przodkowie byli zamieszkującymi ziemie po Łabę Słowianami, którzy często w heroicznej walce o swoją niezależność i odmienność kulturową ulegli silniejszemu i w konsekwencji germanizacji. Weiterlesen →

Wdarłem się na skałę boskiej Kaliopy, gdzie dotychmiast nie było śladu polskiej stopy

Jan Kochanowski

Cypr

Każdy Polak zna z historii wydarzenia z roku 1364 – słynny zjazd krόlόw, książąt i wielmoży w Krakowie, kiedy to odbyła się słynna “Uczta u Wierzynka”. Jednym z uczestnikόw słynnej biesiady był όwczesny krόl Cypru, Piotr I. Czy były to początki kontaktόw polsko – cypryjskich? W swej książce “Polacy w Grecji” (WSP, Bydgoszcz 1997) dr Jacek Knopek udowadnia, że Polacy byli na Cyprze dużo wcześniej przed ową krakowską ucztą, a na Cypr dotarli przede wszystkim rycerze – krzyżowcy i pielgrzymi do Ziemi Świętej. W średniowieczu wykształciły się dwa szlaki i kierunki wiodące z Polski na Bliski Wschόd: lądowy  przez Wrocław, Lwόw na Wschόd i morski przez porty włoskie, dookoła Grecji i Cypru podążał na Wschόd.

Weiterlesen →

Enigma

Po stopniowym, powolnym i trwającym aż do dzisiaj odtajnianiu archiwów II wojny światowej, historycy badający dostępne materiały zgodnie stwierdzają, że rozwiązanie zagadki Enigmy stanowiło rolę przysłowiowego języczka u wagi przeważającego szalę zwycięstwa sił alianckich nad Niemcami. Operacje odczy-tywania niemieckich meldunków w czasie II wojny światowej również przez wiele lat powojennych osłonięte były największą tajemnicą. Tym bardziej nie znany był wkład Polaków w rozwiązanie kodu Enigmy. Czymże jednak była Enigma, jak doszło do jej rozwiązania i w jaki sposób doszło do wymiany informacji pomiędzy służbami wywiadowczymi Francji, Polski i Anglii? W roku 1918 niemiecki wynalazca Arthur Scherbius opatentował maszynę szyfrujacą, nazwaną później Enigma. Planowanymi użytkownikami tej maszyny miały być głównie korporacje, wielkie firmy chcące chronić swoją korespondencję, poczty oraz inne instytucje państwowe. Weiterlesen →